ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ

«OΧΙ, ΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ δεν την χρησιμοποιούμε για να στολίζουμε τα σπίτια μας. Είναι ένα εργαλείο πολέμου»...ΠΑΜΠΛΟ ΠΙΚΑΣΟ
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ Το 1936, λίγο πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αρχίζει ο πρόδρομός του, ο εμφύλιος πόλεμος της Ισπανίας.
Ο φασίστας στρατηγός Φράνκο, με τη βοήθεια του Χίτλερ, προσπαθεί να καταπνίξει τη νεαρή Ισπανική δημοκρατία.
Και πράγματι το καταφέρνουν. Την πνίγουν στο αίμα. Τα αεροπλάνα του Χίτλερ βομβαρδίζουν αδιάκριτα τον άμαχο πληθυσμό.
Ένα μικρό χωριό –η Γκουέρνικα– θα νιώσει βαθύ τον πόνο από τις βόμβες τους. Κατά το βομβαρδισμό του χωριού αυτού το οποίο δεν εξυπηρετούσε, κανένα στρατιωτικό σκοπό, σκοτώθηκαν περισσότερο παιδιά και γυναίκες, και μ’ αυτή την πράξη έχουμε την πρώτη δολοφονία παιδιών που γνώρισε ο νεότερος πολιτισμένος κόσμος.
Και αυτή έδειξε με σαφήνεια και με απόλυτη καθαρότητα το πρόσωπο της φασιστικής θύελλας που επερχόταν.
Ο πίνακας ζωγραφικής «Γκουέρνικα» έχει την αφετηρία του στην παραγγελία της Ισπανικής δημοκρατικής κυβέρνησης για ένα έργο κατάλληλο να αντιπροσωπεύσει την αγωνιζόμενη Ισπανία στη διεθνή έκθεση του Παρισιού το 1937, και πήρε τον τίτλο του από την καταστροφή του μικρού χωριού από τους χιτλερικούς αεροπόρους.
Ο Πικάσο, κομμουνιστής ο ίδιος, επηρεασμένος από τη φρίκη του πολέμου, ζωγραφίζει με θέμα την «ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ» ένα έργο μνημειακών διαστάσεων, ύψος 3,5 μέτρα και πλάτος 7,5 μέτρα. ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΙΝΑΚΑ
Στο έργο φαίνεται πεντακάθαρα η τάση του Πικάσο για ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗ - ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ της μορφής και των αντικειμένων, προκειμένου μ’ αυτό να εκφράσει καλύτερα την αγωνία και τη φρίκη των ανθρώπων μπροστά στο θάνατο. Για τον ίδιο λόγο θα χρησιμοποιήσει και σκούρα χρώματα, τόνους του μαύρου, του άσπρου και του γκρι.
Ο πίνακας αρχίζει αριστερά με μια γυναίκα- μητέρα που κρατά το νεκρό παιδί στην αγκαλιά της, ενώ επάνω και κοντά της εικονίζεται το κεφάλι ενός ταύρου. Σύμφωνα με τον Πικάσο, ο ταύρος αντιπροσωπεύει τη βία, το φασισμό, τον πόλεμο, το σκοτάδι. Η μητέρα με το νεκρό παιδί έχει μισάνοικτο το στόμα της.
Μ’ αυτόν τον τρόπο ο Πικάσο παρουσιάζει τον πόνο να μοιάζει με κραυγή, αμφιβολία και φρίκη (μεταφορά του αισθήματος στο σχήμα).
Λίγο χαμηλότερα, κάτω, εκτείνεται το σώμα ενός νεκρού πολεμιστή που έχει τα χέρια του ανοικτά και τη μορφή «παραμορφωμένη».
Ο Πικάσο επίτηδες σχεδίασε τον πολεμιστή με το ένα χέρι από τη μια και το άλλο απ’ την άλλη πλευρά, ώστε η στάση αυτή να θυμίζει τη σταύρωση. Ακολουθεί ένα άλογο με ανοιχτό το στόμα με τρόπο που να φαίνεται πως χλιμιντρίζει.
Σύμφωνα με τον Πικάσο το άλογο συμβολίζει το λαό, που απεγνωσμένα φωνάζει ζητώντας βοήθεια. Εξάλλου το άλογο παρουσιάζεται λογχισμένο . Προς τα δεξιά της εικόνας διακρίνονται γυναικείες μορφές που προσπαθούν να γλυτώσουν από το βομβαρδισμό. Στην άκρη δεξιά μία μορφή παριστάνει έναν άνθρωπο πριν πέσει νεκρός. Τα ημίλευκα και λευκά τριγωνάκια εννοούν ότι το κτίριο φλέγεται.
Η λάμπα που εικονίζεται επάνω από το κεφάλι του αλόγου, ουσιαστικά δεν φωτίζει τίποτα. Τα ανοιχτόχρωμα μέρη του έργου, που υποδηλώνουν το φωτισμό, προέρχονται από πολλές πηγές φωτός (σχετικά με τη λάμπα και το φωτισμό του έργου οι κριτικοί έχουν κατά καιρούς διαφωνήσει).
Ο χώρος μέσα στον οποίο διαδραματίζονται τα γεγονότα, δεν είναι καθορισμένος.
Όλα βρίσκονται σ’ ένα χώρο απροσδιόριστο.Η σύνθεση του έργου βασίζεται. όπως έχουν δείξει διάφορες μελέτες σε μια μεγάλη πυραμίδα που έχει για κορυφή της τη λάμπα πετρελαίου. Σε δύο όρθια παραλληλόγραμμα ένα δεξιά και ένα αριστερά και σε μερικά ανισοσκελή τρίγωνα, σχήματα που δίνουν ασφάλεια και κίνηση, βεβαιότητα και δυναμισμό στην παράσταση .
Αν προσέξει κανείς τα μάτια στα πρόσωπα που εικονίζονται, στη μητέρα, στο νεκρό πολεμιστή, στον ταύρο, στο άλογο και στις άλλες μορφές , είναι όλα σε διαφορετικές και αφύσικες θέσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί αντικρίζουν ένα κόσμο παράλογο και φρικτό, έναν κόσμο κτηνώδη. Η παραφροσύνη του πολέμου παρουσιάζεται εδώ με μετατόπιση των ματιών από τις θέσεις τους, και με τις παραμορφώσεις των σωμάτων. Ιδιαίτερα για τα σώματα, που σχεδιάστηκαν έτσι ώστε να φαίνονται σαν... κομματιαστά, μπορούμε να πούμε πως αυτό δεν είναι άσχετο με το αποτέλεσμα που φέρνει η έκρηξη μιας βόμβας.
Ολόκληρος ο πίνακας δίνει την εντύπωση πως απεικονίζει εκείνο ακριβώς που συμβαίνει τη στιγμή της έκρηξης.
Η γυναικεία μορφή που υψώνει τη λάμπα πετρελαίου είναι η μόνη μορφή που δεν φαίνεται χτυπημένη από το βομβαρδισμό και, όπως είπαμε προηγουμένως, το έργο είναι «χτισμένο» πάνω σε μια πυραμίδα που έχει για κορυφή της τη λάμπα πετρελαίου. Ακριβώς η μορφή αυτή είναι για τον Πικάσο η έννοια του πολιτισμού που προσπαθεί να σωθεί, η δε λάμπα που κρατά δεν εκπέμπει παρά το φως της τέχνης και του πολιτισμού. Τα χρώματα του έργου είναι «μελανά». Οι τόνοι του μαύρου, του άσπρου και του γκρι αρνούνται τα χρώματα, και δεν δείχνουν τίποτε άλλο, παρά το φόβο που κυριαρχεί παντού. Γι’ αυτή του την τολμηρή παρουσίαση, ο Πικάσο κατόρθωσε να φτάσει σ’ ένα σύνολο που κάνει το έργο του καθολικό.
Η «Γκουέρνικα» ξεφεύγει από τα στενά όρια της Ισπανίας και εκφράζει παγκόσμια και διαχρονικά κάθε λαό που ένιωσε τη φρίκη εκείνου του πολέμου. Η «ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ» είναι μια απόδειξη πως ο Πικάσο είναι ένας καλλιτέχνης με κοινωνική συνείδηση.

Ένα ιστορικό επεισόδιο

Στη διάρκεια της κατοχής ο περιώνυμος Γερμανός πρέσβης στο Παρίσι – Όττο Άμπετζ– επισκέπτεται τον Πικάσο στο εργαστήρι του. Φεύγοντας, βλέπει τη φωτογραφία της «ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ». «Εσείς το κάνατε αυτό», ρωτά το ζωγράφο. Και εκείνος του απαντά λακωνικά: «Όχι, εσείς!».

πηγη http://prigipessaandromeda.blogspot.com

Η προσωπικη μου εντύπωση,ειναι οτι ο Πικασο εμπνευστηκε απο την
φωτογραφια της κατεστραμενης Γκουερνικα.
Αυτο φαινεται αν προσεξουμε τις γραμμες των κτιριων,και το παραθυρο που υπαρχει, επανω δεξια ,και στον πινακα και στην φωτογραφια..